انواع عشق و تفاوتهای آن
آیا من واقعا عاشق شدم؟ چگونه بفهمم حسی که تجربه میکنم عشق واقعی است؟
تا به حال این سوالات را از خود پرسیدهاید؟
گاهی ممکن است، افرادی که خود را در رابطهای درحال شروع و درحال جدی شدن حس میکنند با این سوال مواجه شوند. و برخی در میانهی مسیر رابطهی طولانی مدت خود، سرگشته شده و به دنبال کشف این حقیقتاند که “آیا حسی که دارم عشق است؟ آیا هنوز عاشق شریک عاطفی خود هستم؟ آیا شریک عاطفیام هنوز عاشق من است؟”
برای فهمیدن اینکه “واقعا عشق چیست!” بهتر است:
- با انواع مختلف عشق و تفاوتهای آن آشنا شویم.
- بتوانیم توصیف کنیم، افرادی که عاشق میشوند چه احساسی را تجربه میکنند.
اکثر مطالعات انجام شده بر مورد اول یعنی تعریف انواع مختلف عشق و تفاوتهای آنها بایکدیگر متمرکز شده و تنها بخش کمی از مطالعات به سوال دوم اختصاص یافته است.
در سال 2023 مطالعهای توسط شیا و همکاران از دانشگاه آلاباما انجام گرفته که به تحولات شگفت انگیزی در حوزه علوم روابط انجامیده است. در این مقاله نتایج و یافتههای این تحقیق را بایکدگیر برسی کرده، با انواع عشق و تفاوت آنها آشنا شده و به دنبال پاسخ این سوال که آیا چیزی که تجربه میکنیم عشق است یا نه میپردازیم.
انواع عشق
عشق در شکلهای متنوع نمایان میشود.
اگر عشق به پدربزرگ و مادر بزرگ، عشق به معلم، عشق به پارتنر و… را تجربه کرده باشید، میدانید که عشق میتواند شکلهای متنوعی داشته باشد. شما عشق را در اشکال گوناگون در روابط متنوع خود تجربه کردهاید که با وجود متنوع بودن روابط، یک حس مشترک را در تمامی آنان حس کردهاید.
یکی از چندین نظریهای که به معرفی انواع عشق پرداخته است، توسط Berscheid در سال 2010 ارائه شده است. در این نظریه ما سه نوع عشق را تجربه میکنیم. عشق رمانتیک، عشق همراهانه، عشق چسبنده
-
عشق عاشقانه یا عشق پرشور
بعضی از انواع عشق، تجربهای پر حرارت و آتشین است. عشق عاشقانه با جذابیتهای جنسی، طیف گستردهای از احساسات شدید، برانگیختگی روانی و مشغله ذهنی همراه است.
میتوانید برای تقویت این نوع از عشق در رابطهی عاطفی خود، مقاله صمیمیت زیر سقف مشترک روانمتر را مطالعه کنید.
-
عشق همراهانه
این نوع از عشق، عشقی صمیمانه و همراه با آرامش است. عشق همراهانه با عشق دوستانه یکسان است و در برگیرنده اهمیت، توجه، نگرانی و نزدیکی به شخصی دیگر است.
-
عشق دلسوزانه
برخی از عشقها را میتوان با میزان علاقه فرد به خدمت رسانی به دیگری تعریف کرد. اینکه تمایل داشته باشید به پدر و یا دوست خود کمک کنید و کاری را برایشان انجام دهید. این عشق جایی برای اشتیاق بودن در کنار دیگری است.
-
عشق دلبسته
عشق میتواند مانند طنابی باشد که ما را به واسطه نیازهایمان به یکدیگر وصل میکند. عشق دلبسته به پیوندهای بین فردی برمیگردد که مشخص میکند ما به دنبال چه کسی هستیم و زمان هایی که مضطرب هستیم در کنار چه افرادی احساس امنیت بیشتری میکنیم.
نام نهادن انواع گوناگون عشق تمرینی برای تعریف چیزی است که عشق ها را از یکدیگر متمایز ساخته و باعث ایجاد تفاوت بین انها با یکدیگر میشود.با اینکه چنین طبقه بندی مهم است اما درعین حال از پاسخ به یک سوال اساسی طفره میرود. چه چیزی در تمامی این تجربیات مشترک است که باعث تجربه احساس عشق در همگی انها میشود؟ یا به بیانی دیگر هسته اصلی عشق چه میتواند باشد.
در ادامه به هستههای بنیادین و ویژگیهای اصلی عشق که امروزه مورد برسی و تایید قرار گرفتهاند خواهیم پرداخت.
سوالی که در تحقیقات اخیر مورد برسی قرار گرفته است این است که: چه چیزی باعث میشود افراد احساس عاشقی کنند؟.
به بیانی دیگر میتوان گفت، چه در میانهی یک رابطه پر شور و حرارت باشید، یا دلتنگ پسرعموی مورد علاقه خود که مدتهاست او را ملاقات نکردهاید، و یا مشغول برنامهریزی یک مهمانی برای دوست صمیمی خود بوده باشید، احساسی که در تمامی این حالات تجربه میکنید (که همان عشق)، مولفههایی مشترک در خود دارد.
در مطالعهای از که بر روی 450 دانشجوی مقطع کارشناسی (اکثریت زن سفید پوست) صورت گرفت، از آنان خواسته شد توصیف کنند که چگونه خانواده، شریک عاطفی و دوستانشان درآنها احساس عشق را ایجاد میکنند. محققان با برسی پاسخ شرکت کنندگان، موفق شدند تا به تعاریفی دست یابند که باعث ایجاد تجربه احساس عشق در افراد میشود.
عشق مسئولیتپذیر، وصل کننده و پایدار است.
چگونه متوجه شویم احساسی که تجربه میکنیم، عشق است؟!
براساس پژوهش xia و همکاران، رابطهای عاشقانه استکه با این چند ویژگی بنیادین مشخص شود:
-
پاسخگویی مثبت
تمامی انواع عشق، زمانی احساس میشوند که در آن مورد تایید قرار گیرید،به نیازهایتان پاسخ داده شده و به شما اهمیت داده شود. پاسخگویی مثبت یکی از ویژگیهای لازم و ضروری احساس عشق است.
1- ابراز محبت
افراد پاسخگو محبت خود را در رفتار به شما نشان میدهند. آنها از کوچکترین موقعیتی استفاده کرده تا مهر و محبت خود را نثار شما کرده و با رفتارهایشان میزان علاقهمندی خود را نمایش دهند.
2- تقویت حس ارزشمندی
افراد پاسخگو علاوه بر اینکه برای خود ارزش قائلند، حضور شما را نیز ارزشمند دانسته و در برخوردها و رفتارشان این نکته را به شما یاداوری میکنند. اینکه شما با ارزش و کافی هستید، از جمله احساساتی است که در ارتباط با افراد پاسخگو دریافت میکنید.
3- حمایتگری
افراد پاسخگو از شما در موقعیتهای مختلف حمایت میکنند. آنان سعی میکنند با پشتبانی و حمایت از شما بستری امن را برایتان فراهم کرده و تکیه گاهی امن و مطمئن برایتان باشند.
-
ارتباطی اصیل
ارتباطی به ظاهر صمیمانه اما بدون احساس نزدیکی و یا ابراز احساسات، چه حسی را در شما ایجاد میکند؟
ارتباط نزدیک و صمیمانه، دومین ویژگی بنیادین عشقی است که میا معرفی کرده است. عشق زمانی احساس میشود که خودتان باشید، با نقاط ضعف و قوتتان. آسیبها و دستاوردهایتان، احساس تعلق و پذیرشتان.
اشتیاقی که باعث ایجاد این تجربه و ارتباط صمیمانه میشود شامل:
1- وابستگی متقابل، زمانی که افراد میخواهند با هم باشند و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
2- هماهنگ بودن، حالتی است که اتصال و ارتباطی بین فردی در افراد ایجاد میشود.
-
ثبات قدم
میتوان به ثابت قدمی و پایداری به عنوان آخرین ویژگی که میتواند یک ارتباط را به سمت و سوی رابطهای عاشقانه سوق دهد، اشاره کرد. عشق، مطمئن و پایدار است. ثبات قدم دارد و شک و عدم قطعیت در آن جای ندارد. رابطهی عاشقانه، رابطهای غیرقابل پیشبینی و ابهام برانگیز نیست. بلکه همواره محکم و استوار است. ثبات قدم در عاشقی زمانی اتفاق میافتد که هر دو نفر بی قید و شرط یک دیگر را بپذیرند و برای خواستن دیگری اگر و اما نداشته باشند. و بتوانند روی یکدیگر به عنوان فردی قابل اطمنیان و قابل اتکا حساب کنند.
عشق نتیجه یک تعامل بین فردی مشخص است.
افراد معتقدند که عشق از یک تجربه پاسخگویی مثبت همراه با ارتباطی صمیمانه و ثبات قدم نشات میگیرد. به نظر میرسد چنین ویژگی هایی، رشتهای را تشکیل میدهند که اشکال مختلف عشق را به هم پیوند زده، حتی اگر به طور متفاوتی اشکال متنوع آن بروز کند.
به طور مثال فرد نحوه ابراز محبت و نمایش پاسخگویی مثبت متفاوتی را برای خانواده و یا دوست خود از نظر کیفیت و نحوه انجام آن داشته باشد.
برای مطالعه مقاله از منبع اصلی کلیک کنید.
ترجمه: مهدیه گنجی منش – کارشناس ارشد روانشناسی