اضطراب تجربهی روزانهی ما
امروزه اضطراب به بخشی عادی از زندگی ما تبدیل شده و همهی ما آن را کم و بیش تجربه کردهایم. مقابله با این حالت میتواند چالش برانگیز باشد و حتی به نقطهای برسد که احساس کنیم افراطی یا خارج از کنترل شده و برای ما طاقتفرساست.
اضطراب شدید یا نامتناسب با تهدید واقعی، میتواند نشانهای از مشکلی در سلامت روان و اختلالات اضطرابی باشد.
در این مقاله به این موضوع میپردازیم که اگر احساس میکنید اضطراب شما بیش از اندازه شده و زندگی شما را مختل میکند، چه کاری میتوانید برای رفع این حالت انجام دهید؛ در ادامه با مراحلی که میتوانید برای تسکین یافتن شما موثر باشد آشنا میشویم.
درک این نکته مهم است که اضطراب شدید یک اصطلاح بالینی یا یک تشخیص نیست. بلکه راهی است که افراد میتوانند تجربه ذهنی اضطراب شدید را توصیف کنند.
اینکه افراد چگونه اضطراب را تجربه میکنند می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. یک فرد ممکن است علائمی مانند پروانه را در معده خود احساس کند، در حالی که فرد دیگری ممکن است یک حمله پانیک کامل داشته باشد.
فرض کنید اضطراب محدودکننده زندگی را تجربه میکنید و عملکرد را در زمینههای مختلف زندگی از جمله کار، مدرسه و روابط دشوار میکند. در این صورت، احتمال ابتلا به اختلال اضطرابی وجود دارد.
اضطراب عادی در مقابل اختلالات اضطرابی شدید
همه اضطرابها مخرب و آسیبرسان نیستند. سطوح عادی اضطراب میتواند سازگار باشد زیرا به شما کمک میکند تا برای موقعیتهایی که نیاز به پاسخ به استرسهای محیطی دارید آماده شوید.
تفاوت بین اضطراب عادی و آن چیزی که به عنوان اضطراب شدید شناخته میشود این است که چگونه و تا چه حد بر توانایی شما در عملکرد روزمره و سطح پریشانی که ایجاد میکند تأثیر میگذارد.
هنگامی که اضطراب شدید باشد، عملکرد طبیعی شما را در موقعیتهای مختلف، دشوار یا غیرممکن میکند. ممکن است باعث شود که نتوانید مانند معمول کار کنید یا معاشرت کنید. این حالت میتواند چنان پریشانی شدیدی در شما ایجاد کند که در واقع شروع به اجتناب از موقعیتهایی کنید که احتمالاً باعث ایجاد احساس اضطراب میشوند.
اگر تاثیر و مدت زمان احساس اضطراب در زندگی شما شدید باشد، به احتمال قوی به نوعی اختلال اضطرابی مبتلا هستید. لازم به ذکر است درمواردی تنها یک پزشک یا متخصص سلامت روان میتواند این اختلال را در شما تشخیص دهد.
همچنین میتوانید با آزمون سنجش اضطراب بک در سایت روانمتر، میزان اضطراب خود را بیازمایید.
برخی از علائمی که ممکن است نشان دهنده مشکل باشند عبارتند از:
_ضربان قلب سریع، افزایش تعداد تنفس، تعریق، لرزش و تنگی نفس
_احساس ترس یا اضطراب شدید که با تهدید واقعی تناسب ندارد
_ترس یا نگرانی غیرمنطقی در مورد اشیاء یا موقعیت های مختلف
_از منبع ترس خود دوری کنید یا فقط با اضطراب شدید آن را تحمل کنید
_کناره گیری از موقعیت های اجتماعی یا منزوی شدن از دوستان و خانواده
_احساس تحریک پذیری و بی قراری
_اختلالات خواب مانند مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب
_مشکلات گوارشی مانند معده درد یا مشکلات گوارشی
_احساس ناراحتی و نگرانی
_مشکل در تمرکز
_مشکلات در انجام کارهای معمولی روزمره
_مسائل بین فردی و روابط
_افکار خودکشی
اضطراب شدید میتواند به صورت حمله پانیک نیز ظاهر شود. حملات پانیک با موج ناگهانی ترس یا ناراحتی شدید همراه با انواع احساسات فیزیکی از جمله ضربان قلب سریع، احساس خفگی، حالت تهوع، لرزش، لرز، احساس غیر واقعی بودن، عذاب قریب الوقوع و احساس از دست دادن کنترل و یا احساس مرگ مشخص میشود.
با متخصص صحبت کنید
اضطراب یکی از رایجترین مشکلات سلامت روان است که بسیاری از افراد در مقطعی از زندگی خود آن را تجربه میکنند. آمارها نشان میدهد که شیوع اختلالات اضطرابی در بین زنان بیشتر از مردان است. با توجه به اینکه زنان دو برابر مردان به اختلال اضطراب مبتلا میشوند، کارشناسان پیشنهاد میکنند که تمام زنان و دختران بالای ۱۳ سال بهطور منظم از نظر ابتلا به اضطراب غربالگری شوند.
اگر اضطراب روی عملکرد عادی شما تأثیر داشته یا اختلال قابلتوجهی در زندگیتان ایجاد کرده است، دریافت کمک بسیار مهم است. معمولاً این نوع اضطراب به خودی خود از بین نمیرود و اغلب با گذشت زمان بدتر میشود. بسیاری از روشهایی که افراد برای کاهش اضطراب استفاده میکنند، در نهایت باعث تشدید مشکل میشوند.
اگر دچار اضطراب شدید هستید، باید برای رفع آن از یک متخصص کمک بگیرید. متخصص سلامت روان میتواند نوع مشکلتان را تشخیص دهد و با انتخاب گزینههای درمانی مناسب به شما در مبارزه با آن کمک کند.
درمان اضطراب شدید
گزینههای مختلفی وجود دارند که میتوانند اضطراب شدید ناشی از اختلالات اضطرابی را درمان کنند. معمولاً درمان شناختی رفتاری (CBT) و مواجههدرمانی دو مورد از رایجترین و مؤثرترین گزینههای رواندرمانی برای رفع علائم اضطراب محسوب میشوند.
۱. درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری یک رویکرد درمانی مبتنی بر شواهد است که به افراد کمک میکند افکار منفیای که باعث اضطراب میشوند را شناسایی کرده و آنها را تغییر دهند. در طول درمان، افراد یاد میگیرند موقعیتهایی که باعث ایجاد اضطراب میشوند را شناسایی کنند، روی تغییر رفتارهای خود کار کنند و به کمک تکنیکهای آرامسازی (ریلکسیشن) اضطراب خود را کاهش دهند.
۲. مواجههدرمانی
مواجههدرمانی یکی از روشهای مؤثری است که میتواند به افراد در کاهش اضطراب شدید کمک کند. در این تکنیک، فرد بهطور تدریجی در معرض چیزی که از آن میترسد، قرار میگیرد. این مواجهه به آرامی و به روشی ایمن و کنترلشده انجام میشود و در حین انجام آن افراد یاد میگیرند که چگونه از تکنیکهای آرامسازی استفاده کنند.
با گذشت زمان، چیزی که باعث ایجاد ترس میشود، در فرد واکنش کمتری ایجاد میکند و او میتواند بهتر و بدون احساس اضطراب یا وحشت آن را تحمل کند.
۳. دارودرمانی
گاهی اوقات ممکن است برای کنترل علائم اضطراب از دارو استفاده شود. این داروها شامل بنزودیازپینها (Benzodiazepines) و داروهای ضدافسردگی مانند مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) یا مهارکنندههای انتخابی بازجذب نوراپی نفرین (SNRIs) میشوند. معمولاً داروها زمانی مؤثرتر هستند که همراه با رواندرمانی استفاده شوند.
مقابله با اضطراب شدید
زندگی با وجود اضطراب میتواند سخت و چالشبرانگیز باشد، اما استراتژیهایی وجود دارد که شما میتوانید از آنها برای مدیریت علائم خود استفاده کنید، به عنوان مثال:
1. به دنبال حمایت اجتماعی باشید: داشتن افرادی که از شما حمایت کنند، بهویژه زمانی که با مشکلی مانند اضطراب شدید روبرو هستید، بسیار مهم است و به حفظ سلامت روان شما کمک میکند. برای توسعهی روابط خود میتوانید به گروههای پشتیبانی بپیوندید و با افرادی که مشکلی مشابهی شما داشتهاند، آشنا شوید. صحبت کردن با افرادی که در گذشته دچار اضطراب بودهاند، بسیار مفید و انگیزهدهنده است.
2.ذهن آگاهی را تمرین کنید: ذهن آگاهی به معنی تمرکز بر لحظهی حال و عدم نگرانی در مورد مشکلات گذشته یا آینده است. این کار میتواند راهی برای آرام کردن افکار مضطرب، آرام کردن بدن و کسب آگاهی بیشتر باشد. شواهد علمی نشان میدهد که ذهن آگاهی با کاهش اضطراب مرتبط است.
3.نفس عمیق بکشید: غالباً اضطراب باعث میشود تنفس سریع و کمعمق باشد. تحقیقات نشان میدهد که تکنیکهای تنفس آهسته مزایای زیادی برای سلامتی دارند و به کاهش علائم اضطراب کمک میکنند.
3.رفتارهای اجتنابی را محدود کنید: اگرچه اجتناب از چیزهایی که شما را مضطرب میکند میتواند در کوتاهمدت با تسکین علائم اضطراب همراه باشد، اما این استراتژی در درازمدت اضطراب را بدتر میکند. به جای پرهیز از محرکهای ایجادکنندهی اضطراب روی مواجههی تدریجی با آنها تمرکز کنید. از کارهای کوچک شروع کنید، از تکنیکهای آرامشبخش مانند تنفس عمیق کمک بگیرید و به خود یادآوری کنید که افکار مضطرب واقعی نبوده و فقط در ذهن شما هستند.
گردآوری: تیم روانمتر
منابع: کلینیک روانشناسی آوان/ درمانکده