Menu
گاهی اوقات ممکن است در شرایطی قرار بگیریم که نتوانیم به راحتی درخواست مان را مطرح کنیم و یا مخالفت مان را ابراز کنیم ، ممکن است برایتان پیش آمده باشد که رنجش و دلخوری تان را نتوانسته باشید با طرف مقابل مطرح کنید و یا از حق تان دفاع کنید و اعتراض تان را نشان دهید؛ اگر در چنین موقعیت هایی قرار گرفتید بهتر است کمی بر مهارت قاطعیت ورزی و یا همان جرات ورزی تان متمرکز شوید.
قاطعیت ورزی در واقع نوعی بیان باورها و افکار خود بدون اهانت به نظرات مخالف است. در واقع افراد قاطع احساسات و نگرش های خود را بدون اضطراب مطرح کرده و از حقوق خودشان بدون تجاوز به حقوق دیگران دفاع می کنند. این افراد برای خود و دیگران ارزش قائل هستند ؛ آن ها منفعل نیستند و اجازه نمی دهند دیگران از آن ها سوءاستفاده کنند و از طرف دیگر به خواسته ها و نیاز های دیگران احترام می گذارند و منعطف با آن ها ارتباط برقرار می کنند. افراد قاطع می دانند چگونه صادقانه از افکارشان دفاع کنند و بی ترس از قضاوت های دیگران مطابق ارزش های فکری شان رفتار کنند.
قاطعیت ورزی به انسان احساس خودکارآمدی و کنترل درونی می بخشد و این احساسات نیز در روابط متقابل با دیگران اعتماد بنفس و عزت نفس ما را تقویت می کند.حواسمان باشد قاطعیت ورزی به معنای پرخاشگری نیست، بلکه به اصطلاح عامیانه ، تعادل بین قلدری و خاکی بودن بیش از حد است. فردی که قاطعیت ورزی بالایی دارد در تصمیم گیری هایش به این فکر نمی کند که این کار را انجام بدم که فلانی خوشش بیاید یا نیاید ، بلکه با اقتدار کامل تصمیم می گیرد و محکم پای تصمیمش می ایستد.
افسردگی ، رنجش واحساس ناکامی سه مورد از عوارض عدم قاطعیت در رفتارهای افراد است. عدم قاطعیت ورزی احساس ضعف و ناتوانی و حتی احساس قربانی بودن را برای فرد به دنبال دارد ، از طرفی فرد احساس می کند در روابطش مورد سوءاستفاده قرار گرفته است و کنترلی بر محیطش ندارد و همین احساس عدم کنترل بر زندگی اش کم کم باعث می شود که فرد منفعلانه دست از تلاش برای تغییر بکشد و روز به روز این چرخه معیوب زندگی اش تکرار شده و شرایط برایش دشوارتر شود.
معمولا برخورد قاطعانه با افراد غریبه و ناآشنا برایمان راحت تر از قاطعیت ورزی در مقابل آشنایانمان است در حالی که هرچه روابط ما صمیمانه تر و عمیق تر باشد قاطعانه برخورد کردن مان هم اهمیت بیشتری پیدا می کند چراکه با قاطعیت ورزی حد و حریم رابطه مان مشخص شده و پایبند بودن به حریم ها کمک شایانی به تجربه ی صمیمیت و تداوم رابطه مان می کند.
یک نکته ی بسیار حائز اهمیت این است که با وجود همه ی خوبی های قاطعیت ورزی ، گاهی اوقات ممکن است ما در برابر رفتار قاطعانه مان با ترش رویی فرد مقابل روبرو شویم؛ مثلا فرض کنید که رییس مان فردی است که عادت کرده همیشه بله چشم بشنود و ما بخواهیم قاطعانه پای نظر مخالف مان در مقابلش بایستیم، در این شرایط قاطعیت ما نتیجه مثبتی ممکن است برایمان به دنبال نداشته باشد حتی شاید موقعیت کاری مان هم تحت خطر قرار گیرد اما مسئله اینجاست که این یک انتخاب است ، اصلا قرار نیست کسی به ما بگوید که تو باید در هر شرایطی قاطعیت داشته باشی ، گاهی می توان با آگاهی انتخاب دیگری داشت و برخورد قاطعانه را انتخاب نکرد، اما به طور کلی ما هر تصمیمی که بگیریم باید جسورانه عواقب تصمیم مان را هم بپذیریم و بعد دست به عمل بزنیم.
برای برخورد قاطعانه باید سه کار اساسی را انجام دهیم، اول این که بیان همدلانه ای داشته باشیم ، همدلی کردن به معنای تایید کردن صحبت های طرف مقابلمان نیست ، همدلی فقط به این معناست که ما بی قضاوت و بی جبهه گیری و گارد نظرات و صحبت های طرف مقابل را بشنویم و این حس را به او منتقل کنیم که قصد نداریم با او بحث و جدل کنیم و او را محکوم کنیم. قدم بعدی این است که مسئله ، افکار و نگاه خودمان به موضوع را بیان کنیم و در انتها آنچه را که می خواهیم مطرح کنیم.
هنگام بحث ها نباید به محکوم کردن و سرزنش کردن طرف مقابل مان بپردازیم بلکه باید با چهره ای خوش رو در عین حال جدی از مواضع مان دفاع کنیم، حواسمان باشد تحت هیچ شرایطی نباید شخصیت و وجود فرد مقابل را زیر سوال ببریم ما تنها حق داریم از رفتاری که فکر می کنیم اشتباه است انتقاد کنیم نه از فرد.
در انتها باید مجددا متذکر شوم که قاطعیت به معنای پرخاش و خودخواهی و زورگویی نیست ، فردی که جرات ورزی بالایی دارد و با شهامت از دیدگاهش دفاع می کند انسان جسوریست که با پذیرفتن عواقب انتخابش قاطعانه پای افکار ، نگرش ها و خواسته هایش می ایستد بدون این که کوچک ترین تجاوزی به حقوق دیگری کند.
دنیا نهضت – کارشناسی ارشد روانشناسی
